Co to jest port?
Port naczyniowy jest to całkowicie wszczepialny system umożliwiający długotrwały i łatwy dostęp do żyły centralnej. Port to mały metalowy dysk o średnicy około 2cm z delikatnie uniesionym silikonowym miejscem do wkłucia. Ponieważ silikonowa membrana jest uniesiona, można ją z łatwością odnaleźć na powierzchni skóry dzięki czemu wkłucie jest szybkie i łatwe. Materiał silikonowy, z którego wykonana jest membrana samoczynnie zasklepia się po każdym użyciu i dlatego też umożliwia to wkłuwanie się do portu setki razy przy pomocy specjalnej igły charakteryzującej się szlifem Hubera. Do podstawy portu przymocowana jest wąska elastyczna rurka zwana cewnikiem, który jest zwykle umieszczany w dużym naczyniu krwionośnym i dostarcza lek z portu do krwiobiegu. Charakterystyczną cechą wszczepianego portu jest fakt, że umieszcza się go całkowicie pod skórą. Takie umieszczenie pozwala na niemal całkowitą swobodę poruszania się pacjenta.
Jak się zakłada Port?
Zabieg trwa około 30-40 min. podczas którego chirurg wykonuje dwa małe nacięcia. Cewnik jest umieszczany w wybranym naczyniu krwionośnym lub miejscu na ciele przez jedno nacięcie a następnie jest przeciągany pod skórą do miejsca drugiego nacięcia. W tym miejscu, pod skórą tworzona jest „kieszonka”, która przytrzymuje port. Do portu przymocowany jest cewnik, następnie port jest zaszywany w „kieszonce”. Wykonane zostaje zdjęcie rentgenowskie, w celu sprawdzenia czy cewnik jest w prawidłowej pozycji w naczyniu krwionośnym. Dzięki znieczuleniu miejscowemu zabieg jest całkowicie bezbolesny.
Wskazania do implantacji Portu
– przed lub w trakcie chemioterapii w celu zredukowania ryzyka powikłań miejscowych związanych z drażniącym działaniem leków cytostatycznych
– w leczeniu chorób przewlekłych u osób wymagających częstego podawania preparatów drogą dożylną (np. w mukowiscydozie, astmie oskrzelowej, przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc, chorobie reumatycznej)
– w leczeniu paliatywnym, gdy konieczne jest długoterminowe podawania drogą dożylną leków, płynów infuzyjnych lub preparatów do żywienia
– u chorych na hemofilię w razie konieczności pilnego podawania czynników krzepnięcia
Porty należy bezwzględnie stosować u chorych poddawanych chemioterapii, u których:
– wkłucie się do żył obwodowych jest istotnie utrudnione
– występują ostre odczyny naczyniowe na podawane leki
– stosowane są drażniące preparaty
– przewiduje się powtarzane cykle chemioterapii
Badania potrzebne do założenia Portu
– morfologia krwi
– układ krzepnięcia krwi
Przeciwwskazaniami do założenia Portu są:
– czynna infekcja
– miejscowe zmiany zapalne lub inne zmiany skórne w okolicy planowanej implantacji
– niewyjaśnione zaburzenia krzepnięcia krwi w wywiadzie
– liczba płytek krwi poniżej 50000/mm
– liczba granulocytów obojętnochłonnych poniżej 1000/mm
– leczenie pochodnymi kwasu acetylosalicylowego w ciągu ostatnich 7 dni
– leczenie przeciwpłytkowymi inhibitorami krzepnięcia w ciągu ostatnich 14 dni
– leczenie doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi należy zmienić na
heparyny drobnocząsteczkowe na przynajmniej 3 dni przed implantacją oraz kontynuować leczenie przez przynajmniej 3 dni po zabiegu
– leczenie heparynami drobnocząsteczkowymi jeżeli od ostatniej dawki minęło mniej niż 12 godzin
Porty dożylne są refundowane przez NFZ. Skierowanie na implantację portu przed rozpoczęciem chemioterapii, można uzyskać w Klinice Onkologii lub od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
